Ζήτημα προθέσεων

• Σε κάθε κοινωνία και σε κάθε εποχή υπάρχουν λέξεις – αχθοφόροι που φέρουν φορτίο συναισθηματικό, ιδεολογικό
  ενώ ταυτόχρονα μπορούν να λάβουν κοινωνική η πολιτική χροιά. Μία από αυτήν την πλειάδα των λέξεων είναι η λέξη «συνεννόηση» που τυγχάνει να προβάλλεται και ως επιταγή των καιρών, ιδιαίτερα για την χώρα μας. Βέβαια, η συνεννόηση δεν είναι μια ατομική αλλά αντίθετα μια συλλογική διαδικασία που ως εκ τούτου προϋποθέτει την ύπαρξη των άλλων, των συνανθρώπων μας για να μπορέσει να τελεσφορήσει. 
  Παρόλα αυτά της συνεννόησης προηγείται μια διαδικασία αυστηρά προσωπική που θα μπορούσε να προσομοιαστεί με τελετουργία, η νόηση. Αντίθετα με τον μαθηματικό κανόνα που επιτάσσει μια σύνθετη διαδικασία να αποτελεί σύνθεση άλλων απλούστερων διαδικασιών, η νόηση δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Ίσως η έκφραση «ο νοών νοείτο» να μας παραπλανεί και να μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο νους είναι αναγκαία και επαρκής συνθήκη για την επίτευξη της νόησης. Είναι όμως πράγματι έτσι? Σαφώς ο νους είναι απαραίτητο «συστατικό» προκειμένου να μπορέσει ο οποιοσδήποτε «νοών» να κατανοήσει ένα φαινόμενο ,ένα γεγονός μία πραγματικότητα. Δεν αρκεί όμως μόνο ο νους. Η νόηση είναι στην πραγματικότητα η συνισταμένη διαφόρων στοιχείων ΄ περιλαμβάνει και προϋποθέτει τις αισθήσεις που προσφέρουν την παρατήρηση, τον νου που αξιολογεί την παρατήρηση και πραγματοποιεί τη σύλληψη, καθώς και την εμπειρία, το βίωμα με τη βοήθεια του οποίου η σύλληψη αποκτά πρακτική διάσταση και έτσι επιτυγχάνεται η εις βάθος και ουσιαστική νόηση, η κατανόηση.
  Το βίωμα , λοιπόν, είναι ένα από τα βασικότερα συστατικά ,αποτελεί θεμέλιο λίθο προκειμένου να επέλθει τελικά η νόηση. Αν δεν βιώσεις τον πόνο, τη θλίψη, τη χαρά ,την ευτυχία δεν θα κατανοήσεις ούτε τον πόνο ,τη θλίψη ,τη χαρά του άλλου. Θα μπορέσεις πιθανότατα να την οσμιστείς ,να την αντιληφθείς μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Δεν θα φτάσεις όμως ποτέ στην ειλικρινή συμπάθεια-με την ετυμολογική ερμηνεία του όρου-,στη συνεννόηση. Όπως λοιπόν η νόηση έτσι και η συνεννόηση είναι τελικά ζήτημα βιωμάτων .
  Η διαπίστωση αυτή παρότι εκ πρώτης όψεως μοιάζει εμποτισμένη με διαχρονική χροιά, βρίσκει άμεση εφαρμογή στη σύγχρονη πραγματικότητα τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Μόνο που στη σύγχρονη εποχή αντί της συνεννόησης συναντάμε το άλλο, το κακό της πρόσωπο, την ασυνεννοησία. Βάσει της ταραγμένης πολιτικής ζωής και της αστάθειας του πολιτικού συστήματος των τελευταίων ετών θα μπορούσε εύλογα να υποθέσει κανείς ότι η ασυνεννοησία αφορά τους διάφορους και διαφορετικούς πολιτικούς σχηματισμούς. Δυστυχώς, όμως το πρόβλημα έχει βαθύτερες ρίζες .Η ασυνεννοησία αφορά και αντικατοπτρίζει περισσότερο τις σχέσεις πολιτών και πολιτικών, πολιτών και κράτους. Μέχρι ενός σημείου η ασυνεννοησία αυτή είναι εύλογη. Πώς μπορεί ο πολιτικός να κατανοήσει την φτώχεια, την εξαθλίωση, όταν δεν την έχει βιώσει ο ίδιος? Πώς μπορεί να «ζυγιάσει» τον αντίκτυπο των αποφάσεών του όταν στην πράξη οι συνέπειες των επιλογών του κατανέμονται ετεροβαρώς μέσα στην κοινωνία και ο ίδιος σπάνια βιώνει στο ακέραιο τη σκληρή εφαρμογή όσων θεωρητικά αποφάσισε, καθώς εντάσσεται κατά κανόνα στα επιφανή κοινωνικά στρώματα ή γενικότερα σε εκείνα που πλήττονται λιγότερο. Ταυτόχρονα πώς μπορεί ο πολίτης να κατανοήσει τη θέση του πολιτικού ο οποίος καλείται να λάβει αποφάσεις αντιπροσωπευτικές για ένα ολόκληρο έθνος? Πώς μπορεί ο πολίτης να νοήσει ότι ένας πολιτικός-ιδιαίτερα στην περίπτωση που καταλαμβάνει εξέχουσα θέση στο πολιτικό σκηνικό-είτε είναι πολύ είτε λιγότερο ικανός καλείται να επιτελέσει ένα δύσκολο πρακτικά και ηθικά έργο. Αναμφίβολα, η απουσία συγκεκριμένων βιωμάτων εμποδίζει, δυσχεραίνει σαφέστατα την κατανόηση του άλλου και επομένως τη σύγκλιση, τη συμπόρευση ,την συνεννόηση μαζί του. Φυσικά ,αν η διαπίστωση αυτή είχε κατηγορηματικό χαρακτήρα , η συνεννόηση θα ήταν πράγμα αδύνατο όχι μόνο στη σημερινή αλλά σε κάθε εποχή. Ποιός μπορεί να έχει τόσα βιώματα και πολλαπλούς κοινωνικούς ρόλους έτσι ώστε να κατανοήσει έμπρακτα τα βιώματα των υπολοίπων?
  Μπορεί ,λοιπόν η συνεννόηση να είναι ζήτημα βιωμάτων αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και ζήτημα προθέσεων. Ζούμε, άλλωστε σε μια κοινωνία στην οποία κυριαρχεί η πρόθεση «συν».Ο καθένας αποτελεί ένα ξεχωριστό και άκρως διαφορετικό «εγώ» που όμως δεν εφησυχάζει αν δεν βρει στέγη ,αν δεν ενταχθεί στο «εμείς» και δεν μπορεί να θεαθεί, να εξεταστεί ανεξάρτητα από το «εμείς».
  Το βίωμα είναι μια αυστηρά προσωπική υπόθεση που όταν απουσιάζει μπορεί να αντικατασταθεί από την πείρα είτε αυτή είναι πραγματική είτε «πλαστή».Αρκεί λοιπόν σύμφωνα με την εγγλέζικη παροιμιώδη φράση να μπούμε στα παπούτσια του άλλου για να κατανοήσουμε έστω και σε κάποιο βαθμό τη θέση του. Η συνεννόηση έρχεται ύστερα. Άλλωστε όταν κατανοούμε τον άλλο, η συνεννόηση είναι ζήτημα δευτερεύον καθώς μπορούμε να συνυπάρξουμε μαζί του ακόμα και αν διαφωνούμε.
  Σε μια κοινωνία λοιπόν που για να λειτουργήσει χρειάζεται την πρόθεση «συν», ας αποδείξουμε ότι έχουμε την πρόθεση, την αγαθή προαίρεση να συμβιώσουμε, να συζήσουμε ,να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον μας ακόμα και αν τελικά δεν μπορέσουμε να συνεννοηθούμε.
  

  

  Μέλισσα